Nhắc đến ung thư phổi là chúng ta nghĩ ngay đến những người hút thuốc lá. Trên thực tại, hơn 3/4 số người mắc ung thư phổi đều có tiền sử hút thuốc. Thuốc lá cũng đã được chứng minh là duyên do gây ra căn bệnh ung tử vong số 1 thế giới từ thập niên 1950. Mỗi năm, thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết có hơn 1,8 triệu người chết vì ung thư phổi.
Thế nhưng, những con số không thể che mờ một thực tế rằng có tới 1/4 số ca mắc ung thư phổi xảy ra ở những người chưa từng hút thuốc lá, dù chỉ một điếu. Một nghiên cứu mới trên tập san Nature Genetics giờ đang tìm hiểu điều gì đã xảy ra đối với phổi của những bệnh nhân này.
Trong đó, các nhà khoa học đã lần trước nhất xác định được 3 dạng phụ của ung thư phổi có thể nảy mà không cần có các nhân tố môi trường rõ ràng - chả hạn như khói thuốc, amiang hoặc ô nhiễm không khí.
" Chúng tôi đã tìm thấy những dạng phụ khác nhau của ung thư phổi, xảy ra ở những người không bao giờ hút thuốc. Chúng có các đặc điểm phân tử và quá trình tiến hóa biệt lập ", nhà dịch tễ học Maria Teresa Landi đến từ Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ giảng giải.
Nhờ vào việc xác định được các dạng phụ này, Landi dòm trong mai sau cô sẽ tìm ra được những phương pháp điều trị hiệu quả cho chúng. Và nó sẽ giúp cứu sống hàng triệu người có lối sống lành mạnh nhưng vẫn phải chịu đựng căn bệnh ung thư phổi tai ác.
Có 3 dạng ung thư phổi ở những người không hút thuốc
WHO cho biết mỗi năm thế giới có khoảng 2,1 triệu ca ung thư phổi được chẩn đoán mới. Khoảng một phần tư số ca bệnh phát sinh trên những người chưa từng hút thuốc. Để tìm hiểu điều gì đã diễn ra, Landi đã thu thập mẫu mô đông lạnh lấy từ 232 bệnh nhân mắc ung thư phổi không tế bào nhỏ để giải mã lớp lang gen của chúng.
quờ quạng các bệnh nhân này đều không có tiền sử hút thuốc lá, thành ra, chỉ có giải mã gen mới đưa ra được những mối lái về nguồn cội căn bệnh mà họ đang mắc phải. Công việc đã giúp Landi xác định được một số đột biến khác với những khối u xảy ra trên bệnh hút thuốc lá.
Theo cô, một số dạng thương tổn phổi thay thế có thể là nguyên cớ gây ra ung thư, chả hạn như lỗi trong quá trình tôn tạo DNA hoặc bít tất tay oxy hóa ở những bệnh nhân không hút thuốc.
Ngay cả 62 người chưa bao giờ hút thuốc nhưng đã từng tiếp xúc với khói thuốc tiêu cực cũng cho thấy các dấu hiệu tương tự như những người không bao giờ hút thuốc. Điều này chứng tỏ dạng ung thư phổi của họ là sản phẩm của những đổi thay bên trong thân thể, chứ không phải do tác động của môi trường.
Sau khi chắt lọc các đột biến di truyền, Landi và các đồng nghiệp đã hợp nhất chia ra 3 dạng ung thư phổi khác nhau mà họ thấy trên những người không hút thuốc:
- Loại thứ nhất được đặt tên là piano (từ thuật ngữ tiếng Ý có tức là 'mềm mại và tĩnh'). Đây là dạng ung thư phổi không do thuốc lá có ít đột biến gen nhất. Loại ung thư phổi phụ này có can dự đến các tế bào tiền thân giúp tạo ra các tế bào mới trong phổi. Nó có đặc điểm là phát triển rất chậm, một số bệnh nhân có thể được chẩn đoán sớm đến 10 năm.
- Loại ung thư phổi không do thuốc lá thứ hai không dễ dàng phát hiện và một khi phát hiện thì nó sẽ phát triển rất nhanh. Các nhà nghiên cứu đặt tên cho nó là mezzo-forte vì đột biến gen của nó lớn và mạnh hơn. Loại ung thư phổi này dường như có hệ trọng đến các đột biến trong gen thụ thể nguyên tố tăng trưởng được gọi là EGFR.
- Loại ung thư phổi không do thuốc lá rốt cục được gọi là forte , và là loại hiểm nhất trong cả ba. Nó bộc lộ một đột biến được gọi nhân đôi thảy bộ gen, cũng được tìm thấy trong bệnh ung thư phổi ở những người hút thuốc.
" Chúng tôi đang bắt đầu tìm hiểu cách những khối u này phát triển. phân tách cho thấy có sự không đồng nhất, hoặc đa dạng, trong ung thư phổi ở những người chưa bao giờ hút thuốc ", Landi cho biết.
hứa các phương pháp điều trị mới
Biết được ung thư phổi tự nhiên nảy sinh như thế nào và chúng khác với ung thư do hút thuốc là điều rất quan trọng quyết định đến phương án điều trị.
ngày nay, các nhà khoa học đang thử nghiệm một số liệu pháp nhắm đích vào các đột biến trong gen EGFR. Một ngày nào đó, các phương pháp này có thể chứng minh hiệu quả đối với những người mắc bệnh ung thư phổi dạng mezzo-forte.
Mặt khác, ung thư phổi dạng piano dù tiến triển chậm nhưng có thể sẽ khó điều trị hơn một tí. Đó là bởi đột biến gen của nó dường như chịu điều khiển bởi nhiều nhân tố, khiến thuốc khó nhắm đích hơn.
Trong một kịch bản khả thi nhất, các tác giả nghiên cứu mong rằng họ sẽ tìm ra được một loại dược phẩm làm ngắt quãng các tế bào tiền thân của phổi, ngăn ngừa chúng tiến triển thành các khối u dạng piano.
Landi cho biết nhóm nghiên cứu của cô sẽ tiếp tìm hiểu sâu hơn về các dạng ung thư phổi này. Cô hi vọng công việc sẽ truyền cảm hứng và cả tri thức cho các nhóm nghiên cứu khác và công ty dược phẩm để ý hơn đến nhóm những người mắc ung thư phổi nhưng chưa từng hút thuốc. Căn bệnh của họ rất dị biệt và do đó cần các liệu pháp đặc biệt hơn những người mắc ung thư phổi vì hút thuốc.
Tham khảo
Mình là tác giả auto thả tim Fb, nếu bạn không hiểu phần nào thì cứ nhắn tin mình nhé.
