Gián Đức hay là một trong những sinh vật gây hại khó tiêu diệt nhất hành tinh. Đó là bởi chúng luôn sống chui rúc quanh những xó bọ gần với con người, trong nhà, trong bếp, các quán ăn và cả văn phòng làm việc của chúng ta.
Gián lợi dụng con người để che chắn và loại bỏ những thiên địch vốn có trong thiên nhiên của chúng bao gồm chim, ếch, thằn lằn và nhện. Từ đó, chúng có thể thoải mái sinh sản và nhân lên với tốc độ khủng khiếp.
Trong số hơn 4.600 loài gián có mặt trên hành tinh, tốc độ sinh sản của gián Đức được liệt vào "hàng top ". Những con gián cái này có thể đẻ trung bình từ 30-40 trứng mỗi lứa và 6 lứa mỗi năm.
Sau khi trứng được thụ tinh bởi gián đực, những con gián cái sẽ mang cả bọc trứng theo người và bảo vệ chúng giúp tăng tỷ lệ sống sót. Mỗi năm, một con gián Đức cái có thể đẻ ra hơn 200 con gián con. Lũ gián này sẽ trưởng thành sau khoảng hơn 1 tháng và bắt đầu ngay vòng sản xuất mới.
Làm sao để triệt sản và tiêu diệt gián Đức?
Với một ý tưởng triệt sản gián đức giống với cách vào môi trường để hạn chế sốt xuất huyết, một nhóm nhà khoa học Trung Quốc đã tìm ra cách làm giảm sức hấp dẫn tình dục của gián cái với gián đực khiến những con gián đực không muốn giao phối với chúng nữa.
Khác với con người, gián cái không hấp dẫn gián đực bằng ánh mắt hay vẻ ngoài mặt. Thay vào đó, chúng dùng những chất hydrocacbon trong lớp biểu bì của mình để khiến gián đực rơi vào bẫy tình.
Là một loài công trùng, gián đậy bên ngoài cơ thể của chúng một lớp hổ lốn các phân tử phong phú, bao gồm các hydrocacbon dầu giúp giữ cho chúng không bị khô. Trong một nghiên cứu đăng trên tạp chí PLOS Biology, các nhà khoa học tại Đại học Tây Bắc A&F, Dương Lăng, Trung Quốc đã tìm ra một hợp chất được gọi là 3,11-DimethylC29 có nhiều hơn trên gián cái so với gián đực.
Đó là bởi những con gián cái đã chuyển hợp chất này thành pheromone giới tính cái, hay những hợp chất hấp dẫn tình dục đối với gián đực. Khi con đực cảm nhận pheromone này bằng râu của mình, nó sẽ tiến gần đến gián cái để giao phối. Con đực sẽ chủ động nâng cánh của nó lên để lộ một tuyến chứa chất dinh dưỡng. Trong khi con gián cái thưởng thức bữa ăn miễn phí đó, con đực sẽ tranh thủ quan hệ với nó.
Tong-Xian Liu, tác giả nghiên cứu mới cùng các cộng sự tại Đại học Tây Bắc A&F cho biết: Giống như các phân tử béo chuỗi dài khác, tiền chất pheromone của gián cái được tổng hợp một phần bằng cách kéo dài chuỗi hydrocacbon ngắn hơn, thông qua hoạt động của một loại enzyme gọi là elongase. Vậy bằng cách chặn enzyme elongase này, các nhà khoa học Trung Quốc có thể chặn được quá trình sinh ra pheromone của gián cái.
Để làm được điều đó, họ đã dùng công nghệ RNA để tác động vào quá trình tổng hợp protein từ gen của gián đức. Khi RNA chặn được quá trình sản sinh một elongase tên là BgElo12, họ nhận thấy rằng nồng độ pheromone 3,11-DimethylC29 của gián cái đã suy giảm. Kết quả là những con đực ít bị lôi cuốn hơn khi đối diện với gián cái.
Qua thử nghiệm này, Liu và các đồng nghiệp cũng xác định được 2 gen điều chỉnh việc sinh sản BgElo12 ở gián. Các gen này giống với gen phân biệt giới tính sâu bọ đã được phát hiện ở ruồi giấm.
Ở gián đực, một gen có tên là Doublesex ngăn chặn việc sinh sản elongase, hạn chế lượng pheromone được tạo ra. Tuy nhiên ở gián cái, một gen khác có tên là Transformer, đã chặn tác động của Doublesex, bật gen sinh sản elongase.
Do đó, các tác giả nghiên cứu chỉ ra việc tắt gen Transformer ở gián cái sẽ dẫn đến hiệu quả hạn chế sản xuất pheromone và giảm sức hấp dẫn tình dục của chúng. Điều này có thể được thực hành bằng rất nhiều cách và can thiệp RNA chỉ là một con đường.
" Việc xác định con đường điều chỉnh pheromone này rất có giá trị vì nó làm phong phú thêm hiểu biết chung của chúng ta về hành vi dục tình của sâu bọ. Hơn nữa, với việc con đường quan yếu này ở gián đã được làm minh bạch, điều này có thể dẫn đến những biện pháp tốt hơn để kiểm soát sự sản xuất của loài dịch hại này trên toàn cầu ", Liu nói.
Một thực tiễn, gián Đức chính là loài gián phổ thông, khó tiêu diệt và bị ghét nhất trên khắp thế giới. Chúng là vật chủ của nhiều loại vi khuẩn và virus, trong đó có khuẩn đường ruột Salmonella.
Gián Đức có thể gây ra nhiều bệnh bao tử - đường ruột như ngộ độc thực phẩm, lỵ, ỉa chảy. Gián bò lên thức ăn, bát đũa của con người có thể nhiễm vi sinh vật gây bệnh sang cho chúng ta. Trên cơ thể gián cũng có nhiều chất gây dị ứng, có thể khiến bạn bị mẩn đỏ trên da, chảy nước mắt, hắt hơi, ngạt mũi và làm nặng bệnh hen.
bình thường, để tiêu diệt gián Đức, người ta hay phải dùng đến hóa chất độc hại tương đương thuốc trừ sâu hoặc các hợp chất gây độc được gọi là bả gián. Tuy nhiên, có nghiên cứu cho thấy gián Đức đang này.
Giữa bối cảnh đó, nghiên cứu của Liu và các cộng sự càng tỏ ra có giá trị. Nếu chúng ta có thể triệt sản loài gián này bằng liệu pháp gen, thế giới sẽ sạch sẽ và con người sẽ bớt phiền phức hơn một tẹo.
Tham khảo
Mình là tác giả auto thả tim Fb, nếu bạn không hiểu phần nào thì cứ nhắn tin mình nhé.
